Mai Anh
Giao thừa là thời điểm đáng nhớ trong năm mà ai cũng mong chờ. Không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa và nghi thức cúng giao thừa. Hãy để Phongreviews giải đáp giúp bạn!
Giao thừa là gì? Ý nghĩa của giao thừa
Trong “Từ điển Hán Việt giản thể” của tác giả Đào Duy Anh, “Giao thừa” có nghĩa là “Cũ giao lại, mới tiếp lấy – Năm cũ qua, năm mới đến”.
Giao thừa là thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, thời khắc trời đất giao hòa, âm dương hòa quyện để vạn vật sinh sôi.
Đêm giao thừa còn gọi là đêm Trừ Tịch, là đêm linh thiêng nhất trong năm. Vào thời điểm này, các gia đình Việt Nam sẽ tổ chức lễ thắp hương tiễn năm cũ để chào đón năm mới đồng thời cầu mong sức khỏe, hạnh phúc, tài lộc, thịnh vượng và hạnh phúc cho mọi thành viên trong gia đình.
Những phong tục truyền thống trong đêm Giao thừa
Người Việt Nam tin rằng bạn sẽ gặp may mắn vào đêm giao thừa năm sau nếu bạn làm những điều sau:
Cúng giao thừa
Theo truyền thống của người Việt, các gia đình đều làm mâm cúng giao thừa (mâm cỗ cúng gia tiên ở bàn thờ gia tiên và mâm cúng trời đất ở sân trước) vào giờ Tý, 00 giờ ngày mùng 1 tháng Giêng hàng năm.
Đi lễ chùa, đình, đền
Sau khi đón giao thừa tại nhà, nhiều gia đình thường đến nhà sinh hoạt cộng đồng, đi lễ chùa, đền, đình để cùng nhau cầu an, cầu phúc cho họ. Nhiều người cũng thường xin quẻ bói đầu năm.
Hái lộc
Một trong những phong tục quan trọng vào đêm giao thừa Tết Nguyên Đán là hái lộc- Một cành cây đem về cắm trước bàn thờ cho đến khi khô héo, ý là để xin “phú quý” của trời đất, thần Phật.
Chọn hướng xuất hành
Vào lần ra khỏi nhà đầu tiên trong ngày năm mới, người ta thường chọn giờ và hướng xuất hành hợp với năm tuổi để gặp may mắn quanh năm.
Trong lần ra khỏi nhà đầu tiên trong năm mới, người ta chọn giờ và hướng xuất hành theo tuổi để cầu may mắn quanh năm.
Hương lộc
Nhiều người đến đình, chùa miếu đốt nắm hương hoặc một cây hương lớn rồi khấn vái xong sẽ xin hương đó cắm tại bàn thờ Tổ tiên hoặc bàn thờ ông Công ông Táo trong nhà để cầu phúc lộc, cầu tài, may mắn cho gia đình.
Xông đất
Xông đất là người đầu tiên bước vào nhà sau giao thừa để chúc Tết. Theo quan niệm của người Việt xưa, người xông đất đầu năm rất quan trọng. Vì vậy, người được chọn để xông đất thường là người hợp tuổi, hợp năm, tính tình vui vẻ, hòa đồng, gia đình hạnh phúc, làm ăn phát đạt.
Mua muối đêm giao thừa
Có câu “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi” có ý nghĩa xua đuổi tà ma, xui xẻo, đồng thời thể hiện tình cảm gắn kết các mối quan hệ gia đình, con cái khỏe mạnh, thuận hòa.
Chính vì vậy sau giao thừa người ta thường mua một gói muối nhỏ mang về nhà với mong muốn một năm mới khởi đầu thuận lợi và xua đuổi tà ma.
Chúc tết
Khi những khoảnh khắc đầu tiên của năm mới đến, mọi người thường dành cho nhau những lời chúc Tết hay và ý nghĩa để cầu mong một năm mới ấm no, hạnh phúc và may mắn.
Nghi thức cúng Giao thừa mang lại may mắn
Nghi lễ không thể thiếu trong đêm giao thừa là cúng giao thừa. Tùy từng vùng miền, mỗi nơi mà có những quy định và hình thức cúng bái khác nhau.
Theo quan niệm của ông bà ta thì gia chủ sẽ là người cúng giao thừa. Bởi đây là lễ sám hối với tổ tiên, tạ lỗi với ông bà, cha mẹ và mời những người đã khuất về nhà ăn Tết. Đồng thời cầu nguyện mong các vị thần linh, tổ tiên chứng giám và phù hộ cho các thành viên trong gia đình sức khỏe, làm ăn phát đạt và bình an.
Giải đáp thắc mắc khi cúng Giao thừa
Địa điểm và thời gian cúng Giao thừa
Theo phong tục thông thường, lễ cúng giao thừa thường diễn ra trong khoảng thời gian từ 23h10 đến 00h40 sáng hôm sau. Các chuyên gia phong thủy cho rằng, đây là thời khắc thiêng liêng khi trời đất giao hòa, âm dương gặp gỡ soi sáng vạn vật. Mỗi gia đình đều cố gắng chuẩn bị, tổ chức chu đáo từ trong ra ngoài để có mâm cúng đầy đủ, chỉn chu nhất.
Mâm cúng Giao thừa gồm những gì?
- Mâm cơm cúng ông bà tổ tiên tại nhà: Bánh chưng/Bánh tét, Giò, Xôi gấc hoặc Xôi các loại, Gà luộc, Canh măng, chả giò,…
- Mâm cỗ cúng thần, trời, phật ngoài trời: Mâm ngũ quả, hương (nên là 3 cây nhang lớn), Hoa, đèn/nến, trầu cau, muối gạo, áo mũ thần tài, chè rượu, trái cây, bánh kẹo,đầu lợn luộc/gà trống luộc, xôi/bánh chưng,…Lễ vật chay bao gồm: bánh, kẹo, mứt, trà nước, cơm canh chay.
Nên cúng Giao thừa trong nhà hay bên ngoài trước?
Tục lệ trước hết là khấn trời Phật, các quan để xin các ngài che chở, cầu quốc thái dân an, gia đình mạnh khỏe bình an, sau đó mới khấn vái trong nhà. Nếu việc thờ cúng trong nhà trước thì không theo thứ tự trước sau, vì cao nhất vẫn là trời Phật, sau đó là ông bà, tổ tiên trong nhà. Cúng giao thừa ngoài trời là để cúng Phán Quan – Quan Hành Khiển. Còn lễ trong nhà là dâng hương bàn thờ gia tiên để đón thế hệ trước về chung vui với con cháu.
Cúng Giao thừa sớm được không?
Tùy theo tín ngưỡng, phong tục của từng gia đình, vùng miền và điều kiện thời gian tương ứng mà lựa chọn lịch cúng giao thừa cho phù hợp. Nếu cúng giao thừa sớm thì cúng từ 21h trở đi nhé. Lễ cúng chủ yếu thể hiện sự thành tâm, giờ cúng và sự trang trọng của gia chủ chứ không quá coi trọng lễ vật. Tùy theo hoàn cảnh, điều kiện và không gian của buổi lễ mà gia chủ có thể cắt bớt một số thứ.
Chỉ cần một con gà với bông hoa (thường là bông hồng đỏ), một bát xôi, rượu, một bát gạo, một bát muối và một cốc nước trắng là đủ.
Trong văn hóa Việt Nam, gà trống được dùng trong thờ cúng vì nó là biểu tượng của ngũ đức (văn, võ, dũng, nhân, tín) và bông hồng đỏ trong miệng gà là hình ảnh tượng trưng của mặt trời.
Bài cúng chuẩn cho Giao thừa Nhâm Dần 2022
Bài cúng Giao thừa ngoài trời
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Kính lạy:
– Đức đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
– Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.
– Ngài Cựu niên Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần, Khúc Tào phán quan.
– Ngài đương niên Nguy Vương Hành khiển, Mộc Tinh hành binh chi thần, Tiêu Tào phán quan.
– Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.
– Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Nay là giờ phút Giao thừa năm ………….
Chúng con là:………………
Ngụ tại:………………….
Phút thiêng Giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, Tam Dương khai Thái, vạn tượng canh tân. Nay Ngài Thái tuế chí đức tôn Thần trên vâng lệnh Thượng Đế giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về Triều để khuyết, lưu Phúc, lưu Ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban Tài tiếp Lộc. Nhân buổi tân Xuân, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa vật phẩm, nghi lễ cúng trần, dâng lên trước Án. Cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén Tâm hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý Tào phán quan, Ngài đương niên Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần, Khúc Tào phán quan. Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương. Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Ngài Phúc Đức chính Thần. Các Ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Long mạch tài Thần. Ngài Bản Gia Táo Quân. Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này. Cúi xin giáng lâm trước Án, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù – Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Dãi tấm lòng thành, Cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo
Văn cúng Giao thừa trong nhà
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
Kính lạy:
– Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
– Con kính lạy Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
– Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.
– Con kính lạy ngài cựu niên Hành khiển, cựu Hành binh chi thần, cựu Phán quan.
– Con kính lạy ngài đương niên Hành khiển, đương niên Hành binh chi thần, đương niên Phán quan.
– Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.
Nay là phút Giao thừa năm Tân Sửu với năm Nhâm Dần.
Chúng con là: …, sinh năm: …, hành canh: … tuổi, cư ngụ tại số nhà: …, ấp/khu phố: .., xã/phường …, quận/huyện/ thành phố …, tỉnh/thành phố …
Nhân phút thiêng liêng Giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân.
Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.
Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật, Thánh, dâng hiến tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên kháng thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần.
Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Giao thừa được coi là thời khắc chuyển giao sang năm mới, là thời điểm nghỉ ngơi, rũ bỏ những vướng bận, là đêm tĩnh lặng và linh thiêng. Chúc các bạn một năm mới tràn đầy bình an và hạnh phúc!
